Những Lưu Ý Về Khoảng Cách Xà Gồ Lợp Ngói

Trong thi công mái ngói, việc xác định đúng khoảng cách xà gồ lợp ngói là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến độ an toàn, tính thẩm mỹ và tuổi thọ của mái nhà. Khoảng cách này nếu bố trí sai sẽ dẫn đến hiện tượng võng mái, ngói trượt, thấm nước hoặc gãy nứt hệ khung. Cùng Hai Xe tìm hiểu về lưu ý khoảng cách xà gồ lợp ngói nhé!

Khoảng cách xà gồ lợp ngói cần phải chuẩn (ảnh sưu tầm)

Khoảng cách xà gồ lợp ngói là gì?

Xà gồ là phần kết cấu phụ nằm trong hệ mái, thường làm bằng gỗ, thép hộp hoặc thép hình, có nhiệm vụ nâng đỡ hệ mè – thanh đỡ trực tiếp ngói. Khoảng cách xà gồ lợp ngói là độ dài giữa hai thanh xà gồ liên tiếp, chạy song song nhau theo chiều dốc mái. Việc xác định khoảng cách rất quan trọng, vì nếu sai lệch dù chỉ vài cm cũng có thể gây ra mất cân bằng trọng tải, dẫn đến biến dạng, võng mái hoặc mất an toàn.

Khoảng cách này được tính toán dựa trên nhiều yếu tố kỹ thuật như sau:

Loại ngói sử dụng: Ngói sóng lớn, ngói phẳng, ngói đất nung hay ngói xi măng ép.
Tải trọng mái ngói: Trọng lượng toàn bộ phần mái ngói và lực tác động từ môi trường.
Chất liệu xà gồ: Gỗ, thép hộp, thép mạ kẽm, thép C – mỗi loại có độ chịu lực khác nhau.
Độ dốc mái: Độ dốc ảnh hưởng đến khả năng thoát nước và phân bổ trọng lực.
Khẩu độ mái: Chiều dài đoạn mái không có đỡ giữa; khẩu độ lớn yêu cầu bố trí xà gồ dày hơn.

Khoảng cách xà gồ lợp ngói được tính toán dựa trên nhiều yếu tố (ảnh sưu tầm)

Lưu ý kỹ thuật quan trọng khi thi công xà gồ lợp ngói

Lựa chọn vật liệu xà gồ phù hợp

Chất liệu xà gồ không chỉ quyết định khả năng chịu tải mà còn ảnh hưởng đến tuổi thọ mái:

Thép hộp mạ kẽm: Bền, nhẹ, dễ thi công và không bị mối mọt. Phù hợp cho nhà ở hiện đại.
Thép C, Z: Dùng cho công trình khẩu độ lớn, chịu lực cao, chống võng hiệu quả.
Gỗ: Mang tính thẩm mỹ cao nhưng dễ cong vênh, mục nát nếu không xử lý kỹ.

Bên cạnh đó, bạn cũng nên lưu ý thêm một số điều sau:

Độ dày xà gồ tối thiểu nên từ 1.5mm trở lên với thép hộp.
Với thép hộp lớn (40x80, 50x100), khoảng cách có thể dãn hơn.
Không dùng xà gồ đã rỉ sét hoặc cong vênh, vì ảnh hưởng đến đường ngói.

Canh chỉnh khoảng cách chính xác và đều nhau

Sai số nhỏ trong bố trí xà gồ có thể khiến các hàng ngói lệch nhau, mất thẩm mỹ.
Đồng thời, trọng lực dồn không đều, gây gãy mè, nứt ngói, thậm chí tuột ngói. Do đó, bạn có thể sử dụng máy thủy bình hoặc laser để căng thẳng trục xà gồ hoặc dùng thanh đo mẫu để đảm bảo khoảng cách chính xác giữa các điểm đặt xà gồ. Đồng thời, đảm bảo khoảng cách giữa các xà gồ đồng đều tuyệt đối theo bản vẽ.

Nếu khoảng cách xà gồ lợp ngói không chuẩn sẽ gây nên hệ quả nghiệm trọng (ảnh sưu tầm)

Kiểm soát độ võng của mái hiệu quả

Khoảng cách giữa xà gồ quá xa sẽ làm mái võng xuống, đặc biệt ở khu vực trung tâm khẩu độ. Một số hệ quả nghiêm trọng như:

Nước mưa ứ đọng, gây dột mái.
Ngói nứt, vỡ do áp lực từ các điểm võng.
Sụp mái nếu không có kèo phụ gia cường.

Bạn có thể khắc phục tình trạng trên với các giải pháp như:

Với khẩu độ > 6m: bắt buộc dùng xà gồ thép C hoặc Z, dày từ 2mm trở lên.
Gia cường bằng thanh giằng ngang, giằng chéo và kèo tăng cứng.
Thi công theo nguyên tắc “tam giác tải lực” – tạo thành hệ kết cấu bền vững.

Kết hợp chuẩn giữa xà gồ và mè

Xà gồ là phần khung chính, còn mè là phần đỡ ngói trực tiếp. Phối hợp sai lệch có thể khiến ngói bị lật, trượt hoặc không bám sát mái, tạo khe hở dễ bị dột khi mưa lớn hoặc gây mất thẩm mỹ vì đường ngói không được thẳng hàng.

Do đó, nguyên tắc bố trí là mè đặt vuông góc với xà gồ, liên kết chắc bằng vít tự khoan hoặc bulong. Đồng thời, khoảng cách mè phải đúng loại ngói (thường có bản vẽ kỹ thuật đi kèm). Ngoài ra, không sử dụng mè quá yếu (thanh tre, gỗ nhỏ chưa qua xử lý) vì sẽ nhanh mục.

Hệ mái ngói đạt chuẩn khi nước mưa thoát nhanh và không thấm ngược (ảnh sưu tầm)

Chống thấm và thoát nước tốt nhờ tính toán đúng khoảng cách

Một hệ mái ngói chỉ đẹp và bền khi nước mưa thoát nhanh, không ngấm ngược. Nếu khoảng cách xà gồ không chuẩn thì ngói không đủ độ dốc để thoát nước, nước đọng ở chân ngói gây mục xà gồ, thấm ngược. Thậm chí, nếu độ dốc không đều sẽ dễ tạo luồng gió lùa làm bật ngói.

Vì thế, cần đảm bảo độ dốc mái theo tiêu chuẩn của từng loại ngói, tính toán khoảng cách xà gồ phù hợp để không làm mái “chùng”. Bạn cũng nên sử dụng thêm màng chống thấm hoặc tấm lót mái chuyên dụng dưới ngói để tăng hiệu quả chống nước.

Khoảng cách xà gồ lợp ngói là một yếu tố không thể xem nhẹ trong thi công nhà ở, biệt thự, nhà xưởng… Việc tính toán và thi công đúng chuẩn không chỉ giúp tăng tuổi thọ mái nhà mà còn giảm thiểu rủi ro sau này như võng mái, ngói trượt hay thấm nước.

Nếu bạn đang tìm kiếm một đơn vị thi công uy tín, hãy gọi ngay hotline: 0925.680.068 - 0913.861.022 - 0913.951.267 để được tư vấn chi tiết và hỗ trợ tốt nhất